Chu Dịch Dịch Chú – Hoàng Thọ Kì, Trương Thiện Văn

Chu Dịch Dịch Chú ở vị trí hàng đầu của “quần kinh”, đây là bộ trước tác triết học cổ điển hết sức độc đáo ra đời sớm nhất và hiện còn truyền lại của Trung Quốc. Qua vẻ khác ngoài “bói toán” thần bí, bộ kì thư chói lọi hào quang tư tưởng đầy tính tượng trưng rất sâu sắc, rất huyền ảo chứa đựng trong đó một thứ triết lí thiên biến vạn hoá, hết sức uẩn súc, hết sức phong phú. Mọi người vừa tỏ ra ngưỡng mộ lại vừa thấy “xa lạ”. Vì thế mà “người nhân thấy đạo gọi là nhân, người trí thấy đạo gọi là trí, trăm họ hàng ngày đều dùng đạo mà không biết”. Cùng với tiến triển của lịch sử, kể từ khi Khổng Tử “đọc dịch khiến cho cái dây da buộc cái thẻ tre đứt ba lần”, qua mỗi thời đại, nhận thức của các bậc học giả về “Chu Dịch” lại một sâu sắc thêm. Không thể kể hết được các trước thuật về “dịch” học đã xuất hiện, tuy nhiên, đồng thời cũng có rất nhiều những phán đoán rối rắm, các luận thuyết gán ghép khiên cưỡng nhiều đến nỗi làm người ta mắt hoa váng đầu, khiến cho tư tưởng của “Chu dịch” vốn thuộc về “huyền học” đã bị nhuốm hết lớp này đến lớp khác cái “sắc thái phụ gia” của sự “huyễn tưởng và kì tưởng”. Thượng Bỉnh Hoà tiên sinh xúc động trước tình hình này, đã cảm khái mà than rằng : “chú giải dịch” nhiều quá, chú giải “dịch” khó quá, nếu chẳng phải là người có kiến giải chính xác và thấu triệt, nêu vấn đề lên để cùng nhau trao đổi chỗ đúng, chỗ sai, cùng nhau khảo đính điều được, điều mất thì những kẻ hậu học biết dựa vào đâu mà theo vậy?”.